چاوشیان در مصاحبه با رادیو گفت وگو بیان كرد: یكی از تربیت‌هایی كه نقش بسیار مهمی دارد و از وظایف والدین محسوب می‌شود و شاید از بهترین و كارآمدترین نوع تربیت‌هاست؛ تربیت نسلی و خانوادگی است كه در واقع انتقال فرهنگ از همین طریق صورت می‌گیرد.

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی قم فوری برنامه« ترنج» با حضور دكتر فاطمه سادات رازقی(مدرس درمانگر و پژوهشگر حوزه خانواده و مسئول بانوان قرارگاه تحول اجتماعی كشور)، دكتر سید محمدحسین چاوشیان(دبیر مجمع ملی خانواده، مدیر مسئول خبرگزاری پیام خانواده و پژوهشگر مطالعات خانواده) و ارتباط تلفنی با حجت‌الاسلام مصطفی سبز علی( مشاور خانواده و مسئول بخش ازدواج و خانواده دانشگاه شریف و مشاور خانواده) و موضوع والدین مبلغان اصلی انتقال فرهنگ نسلی، روی آنتن رفت.
ترنج: والدین چه نقشی در انتقال ارزش‌های اجتماعی دارند؟
سبز علی: بر طبق آموزه‌های دینی ما هدف پیامبران الهی برای ظهور و بروز این بوده كه جامعه را با تزكیه و تعلیم مواجه كنند، طبق حدیثی از پیامبر در حیطه تربیت فرزند، سه حق برای فرزند صراحت دارد۱_ نام خوبی انتخاب كنند ۲_ به او نوشتن بیاموزند۳_زمینه ازدواجش را فراهم كنند، این سه توصیه پیامبر به نوعی برخی از آداب و رسوم و مباحث مهمی در سبك زندگی است.
ترنج: در عصر حاضر والدین چطور می‌توانند ارزش‌ها و باورهای فرهنگی را به نسل جدید انتقال دهند؟
چاوشیان: تربیت معنوی یعنی معنا بخشیدن به زندگی و والدین این وظیفه مهم را دارند كه تربیت معنوی را به عنوان وظیفه خودشان دنبال كنند و معنا بخشیدن زندگی را به نسل آینده آموزش و انتقال دهند. یكی دیگر از تربیت‌هایی كه نقش بسیار نقش دارد و از وظایف والدین محسوب می‌شود و شاید از بهترین و كارآمدترین نوع تربیت‌هاست؛ تربیت نسلی و خانوادگی است كه در واقع انتقال فرهنگ از همین طریق صورت می‌گیرد، تربیت نسلی یعنی سنت ارزشمندی كه آموزه‌های دینی و معرفتی از طریق والدین به فرزندان منتقل می‌شود. انتقال فرهنگ و تمدن و حفظ عناصر اصلی یك تمدن و تاثیری كه خانواده و اعضای آن به ویژه والدین می‌توانند داشته باشند به بركت خود خانواده صورت می‌گیرد، در محیط خانواده است كه اولین بار هویت و شخصیت انسان بر اساس فرهنگ آن جامعه شكل می‌گیرد و پدر و مادر هستند كه به عنوان اولین افرادی كه با فرزند در ارتباط هستند محتوای فكری، ذهنی، باورها، ارزش‌ها و فرهنگ را منتقل می‌كنند.
ترنج: نهادهای فرهنگی و واحدهای آموزشی در امتداد انتقال ارزش‌ها چه نقشی دارند؟
رازقی: در واقع خانواده در انتقال ارزش‌ها و باورها نقش بلند مدتی دارد و برای همیشه یك پایه اصلی است، مقام، جایگاه، شأنیت، اعتبار و اعتمادی كه والدین برای فرزندان دارند اگر به درستی این جایگاه حفظ شود هر چقدر جامعه نوسانات داشته باشد نقطه امید وجود دارد كه فرزند راه سعادت را طی كند. قدرت خانواده و پدر و مادر با هر آنچه در جامعه اتفاق می‌افتد همچنان حرف اول را می‌زند. باید نهادها هم سو و هم جهت همدیگر حركت كنند و آنچه در جامعه به شكل یك افسارگسیختگی ارزشی دیده می‌شود ناشی از تناقض‌های رفتاری است و هر چقدر در جامعه تناقض ارزش‌ها باشد رسیدن به یك سیستم معنادهی برای آن نسل دشوارتر است.
ترنج: آیا نهادینه كردن فرهنگ گفتگو ضرورت دارد و چگونه شكاف‌های نسلی پوشیده و تكمیل می‌شود؟
سبز علی: باید ویژگی‌های هر مقطع سنی در هر جنس را شناخت، اسلام در این زمینه خیلی جدی وارد شده و در مقاطع مختلف تربیت را بر یك اساس و نگاه و سه مقطع هفت سال اول، دوم و سوم تقسیم كرده و نیازهای هر سن را متفاوت معرفی كرده است. فرزندان در هر سنی اقتضائات خاص خود را دارند؛ مثلاً از تولد تا دو سالگی آنچه خیلی مهم در انتقال مفاهیم است حواس و فعالیت‌های حركتی است و باید روی حواس پنجگانه متمركز شد و از دو تا هفت سالگی شناخت نمادها و لغات است و در ۷ تا ۱۱ سالگی تفكر انتزاعی كه می‌تواند به چند موضوع بپردازد و استدلال داشته باشد، در یك مقطع سنی باید حرف فرزندان را خوب شنید تا در هفت سال دوم ما را بشنوند و در ۷ سال سوم بتوانند مشاور خوبی برای ما باشند و انتقال نسلی صورت بگیرد.
ترنج: به روز رسانی روش‌های انتقال پیام در خانواده‌ها چقدر ضروری است؟
چاوشیان: اصلاح امور خانوادگی و تربیتی برای اینكه انتقال فرهنگ را در جامعه داشته باشیم نقش بسزایی دارد، به روز رسانی نحوه تعاملات و گفتگوها الزامی است و امروزه با یك شكاف نسلی مواجه شدیم و انتقال امور دینی و تربیتی به راحتی میسر نیست؛ چرا كه در گذشته فرزندان تنها با یك رسانه كه پدر و مادر بودند مواجه بودند اما امروزه فرزند با رسانه‌های مختلف دیداری، شنیداری، صوتی و تصویری مواجه است. جنگ رسانه‌ای كه به وجود آمده فضا را سخت كرده و تمام زمان فرد با رسانه‌ها و گذرانده می‌شود و فرصتی برای تدبر، تفكر و تأمل نیست؛ لذا سواد رسانه‌ای كه بارها از اهمیت آن گفته شده نقش بسیار پررنگی دارد تا در خانواده‌ها تربیت نسل سالم به وجود بیاید، اگر نتوانیم به خوبی تشخیص دهیم چه پیامی سالم و یا غلط است متاسفانه در انتقال ارزش‌ها و در نسل بعدی با مشكلات عدیده‌ای مواجه خواهیم بود.
ترنج: برای انتقال ارزش‌های فرهنگی چگونه می‌توان از شیوه‌های مختلف استفاده كرد؟
رازقی: رسانه هر چقدر قدرت داشته باشد حس و عواطف والدگری را ندارد و پدر و مادرها باید به این ویژگی ممتاز خود توجه كنند و خود را برای رقابت با رسانه‌های موجود تقلیل ندهند و در ویژگی‌های خاصی كه فقط در آنها وجود دارد سرمایه‌گذاری كنند و دو عنصر محبت و اعتماد را می‌توانند بین فرزندان ایجاد كنند. اگر بخواهیم والدین را وارد یك چرخه رقابتی كنیم آنها شكست می‌خورند، فقط باید روی ویژگی‌های خود متمركز شوند و گمان نكنند صرف داشتن فرزند از یادگیری مبرا هستند. برخی والدین دچار تزلزل شده‌اند؛ حتی گذشته خود را نقد می‌كنند آنها هر چقدر هم كه قوی باشند نمی‌توانند آن ارزش را منتقل كنند، نیاز به بازنگری در ارزش‌ها پیش از والد شدن وجود دارد تا آنچه منتقل می‌شود با ایمان و قدرت باشد.
ترنج: اگر انتقال ارزش‌ها به خوبی صورت نگیرد چه پیامدهایی برای خانواده دارد؟
سبز علی: باید آداب و اخلاقی كه اسلام بر اساس ایجاد حق انتخاب، قدرت و تفكر می‌داند را به مرور بر اساس سن فرزندان در آنها ایجاد كرد و الگوسازی و گرایش‌های عالی انسانی را در آنها نهادینه كرد؛ مثل عدالت خواهی و كمالجویی و میل رشد در مسیر مذهبی و دینی، باید آداب دینی را به آنها آموزش داد اگر بتوانیم این موارد را به فرزندان در قالب عمل آموزش دهیم موفق خواهیم شد.
ترنج: با توجه به شكاف نسلی والدین چگونه برای فرزندان خود مبلغ خوبی باشند؟
چاوشیان: والدین تاثیر بسزایی در تربیت نسل و فرزندان دارند كه می‌توان از نگاه و رویكرد دینی و اجتماعی به آن پرداخت، باید پدر و مادر به فكر باشند و تربیت فرزندان را جز وظیفه خود بدانند، فرزند حقوقی دارد و یكی از این حقوق انذار و آگاهی بخشی و تربیت است، اگر همه این موضوعات لحاظ شود انتقال فرهنگ از والدین صورت خواهد گرفت. اولین حركت والدین در امر تربیت فرزند این است كه باید عزت خانه و خانواده را حفظ كنند و اگر بعد اجتماعی خانوادگی رعایت شد و ضرورت در نظر گرفته شد شاهد خنثی شدن توطئه‌های دشمن خواهیم بود.

انتهای خبر/