شهر قم با تاریخ هفت هزار ساله خود و تغییر و تحولات گسترده طی دهه‌های اخیر، نمونه بارزی از یک شهر تکامل یافته در طول تاریخ است که روایت‌های متفاوتی را از دوران‌ گذشته در دل خود دارد.

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی قم فوری قم شهری در مرکز ایران است که طی دهه‌های گذشته شاهد تغییرات زیادی در کالبد و ابعاد اجتماعی و اقتصادی خود بوده است. قم پیش از اسلام نیز شهر مهمی محسوب می‌شد و تپه‌های باستانی‌اش آثاری از تمدن را در دل خود جا داده است. ورود حضرت معصومه (س) به این شهر زمینه تبدیل آن به پایگاه تشیع در جهان را فراهم کرد و مبدأ اثرگذاری شد.
شهر قم از منظر تاریخی، مذهبی، زیارتی، علمی و فرهنگی ویژگی‌های منحصربه‌فردی دارد که بعضی از آن‌ها حتی در پیشگاه اهل قم نیز مهجور است، با این حال امروز بسیاری از اهالی این شهر از تاریخ آن مطلب زیادی نمی‌دانند و نسبت به بزرگان و نخبگانش شناخت کافی ندارند.
یکی از ویژگی‌های بی‌بدیل شهر قم، تاریخ هفت هزار ساله آن است. قم جزئی از تمدن سیلک است که شهرهای قم، رِی، کاشان و دامغان را در بر می‌گیرد. قم در روزگار گذشته شهری مهم از نظر جغرافیایی، تبادلات تجاری و دینی بود.
شکوفایی تمدنی قم در عصر آهن در آثار به جای مانده از تپه‌های باستانی شهر قم قابل‌رؤیت است. قم در دوران پیش از اسلام‌شهری سرسبز و بزرگ با آتشگاه‌های فراوان است که محل سکونت اقوام مهم زرتشتیان بوده است و نشانه‌هایی از تجارت با غرب و جنوب کشور در سکه‌ها و آثار تاریخی به جا مانده از آن دیده می‌شود.
شکوفایی قم در عصر تشیع
شکوفایی اصلی قم را باید مرتبط با دوران پس از ظهور اسلام دانست. زمانی که طایفه اشعریان که یمنی و عرب قحطانی بودند، پس از سختگیری حجاج بن یوسف در سال ۸۳ هجری به قم آمدند و موجب ترویج تشیع در قم و ایران شدند. از همان زمان قم به پایگاه ترویج تشیع تبدیل و وجود محدثان قمی به‌عنوان یکی از شاخص‌های بی‌بدیل این شهر مطرح شد.
وارد شدن ۴۰ حدیث معتبر از ائمه راجع شخصیت فرهنگی و علمی قم، تبدیل‌شدن این شهر به پناهگاه شیعیان در دوره‌های مختلف تاریخ ازجمله پس از شکست قیام مختار و به دنبال آن تأسیس حوزه علمیه و تقویت مرجعیت قم در دوره معاصر ازجمله ویژگی‌های بی‌بدیل این شهر است که قم را به خاستگاه انقلاب اسلامی تبدیل کرد.
هجرت تاریخی حضرت معصومه (س) برای دیدار برادر و ساکن شدن و وفات ایشان در قم، نقطه عطف بزرگی برای تاریخ و هویت این شهر بود. به همین دلیل شورای اسلامی شهر و شورای فرهنگ عمومی شهر قم، پنج سال قبل تصمیم گرفتند تا روزی را به‌عنوان روز قم نام‌گذاری و آن را در تقویم ملی کشور ثبت کنند.
ارگان‌های فرهنگی وارد میدان شوند
روز قم فرصتی برای شناساندن این شهر به مردم کشور و جهان اسلام بود. فرصتی برای ساختن یک انگاره از شهر قم در ذهن مخاطبان داخلی و خارجی که بتواند بخش وسیعی از واقعیت‌های این شهر چه در گذشته و چه در حال جلوه‌گر کند.
محسن محرری، رئیس شورای اسلامی شهر قم با اشاره به لزوم پیگیری برای ثبت روز قم در تقویم ملی اظهار می‌کند: با این کار می‌توانیم برای برنامه‌های ملی و بین‌المللی شهر قم در این ایام، بهتر برنامه‌ریزی کنیم.
وی با اشاره به اینکه نام‌گذاری روز قم به ابتکار مدیریت شهری صورت گرفته است، می‌افزاید: مدیریت شهری برای معرفی این روز و برگزاری برنامه‌های مؤثر پیشگام است و دیگر دستگاه‌ها نیز باید جدی‌تر وارد میدان شوند.
حسن طلایی، نایب‌رئیس شورای اسلامی شهر قم نیز هدف از نام‌گذاری روز قم را معرفی بهتر این شهر در حیطه ملی و بین‌المللی می‌داند و خاطرنشان می‌کند: مجموعه‌های فعال و مسئول در حوزه برگزاری برنامه‌های روز قم باید تبیین کنند که با اقدامات انجام شده در برنامه‌های روز قم امسال یا سال‌های گذشته، چند گام به اهداف نام‌گذاری نزدیک شده‌اند و چه زیرساخت‌هایی برای برندسازی شهر قم و شناخت بهتر این شهر فراهم کرده‌اند.
وی ادامه می‌دهد: همه طی سال‌های اخیر شاهد رقم خوردن پروژه‌های بزرگ و کوچک رسانه‌ای برای قم‌هراسی بوده‌ایم و به‌خوبی می‌دانیم که دشمنان علاقه دارند که ویژگی‌های برجسته و درخشان شهر قم را تاریک و منفور جلوه دهند، روز قم باید بهانه‌ای برای تصویرسازی متفاوت از این شهر باشد تا بتواند با تمام نیات پلید قم‌هراسی مقابله کند.
نایب‌رئیس شورای اسلامی شهر قم با اشاره به اینکه اقدامات صورت گرفته از سوی دستگاه‌های فرهنگی در این حوزه تا به حال کافی نبوده است، تصریح می‌کند: به نظر می‌رسد در پنجمین سال برگزاری مراسم روز قم، متولیان برگزاری باید به این نتیجه رسیده باشند که برنامه‌های سطحی و گذرا، شایسته بزرگداشت نام قم نیست، اگر نام شهر مقدس قم را بر روزی ثبت کرده‌ایم، باید با تمام توان به میدان بیاییم و سهم خود را برای اقدامات شایسته در این روز ایفا کنیم.
وی تاکید می‌کند: در این عرصه، مدیریت شهری یکی از دستگاه‌های فعال است و دیگر دستگاه‌های فرهنگی و تبلیغی نیز باید با تمام یا حداقل بخشی از توان خود به میدان بیایند و آنچه شایسته نام قم است را برای این روز انجام دهند.
ظرفیت‌های بی‌بدیل قم معرفی شود
روح الله امرالهی، سخنگوی شورای اسلامی شهر قم با اشاره به اینکه روز قم یک روز آئینی و شاد است، می‌گوید: ظرفیت امام‌زادگان، مساجد، مدارس علمیه و کتابخانه‌های شهر قم باید در این روز معرفی شود.
وی با اشاره به اینکه در روزِ شهرها باید به ظرفیت‌های اقتصادی پرداخته شود، اظهار می‌کند: از ظرفیت روز قم باید برای معرفی ظرفیت‌های اقتصادی قم و سوغات این شهر با همکاری اصناف و تولیدکنندگان استفاده کرد.
این عضو شورای اسلامی شهر قم با اشاره به اینکه برنامه‌های روز قم نباید در سطح ملی باقی بماند، اضافه می‌کند: دعوت از شهرهای خواهرخوانده و ایجاد ارتباط قوی‌تر با شهرهای مهم جهان اسلام ازجمله اتفاقاتی است که در روز قم باید به آن توجه کنیم.
مجموع برنامه‌های تدارک دیده شده برای روز قم، هرچند اقدامات ارزشمندی در راستای هویت‌افزایی و معرفی شهر قم است، اما به اذعان بسیاری از ناظران، ناکافی و دامنه اثر آن محدود است. موضوعی که باید مورد اهتمام دستگاه‌های متعدد فرهنگی در شهر قم قرار گیرد و برای سال‌های آینده با برنامه‌ریزی دقیق و اهتمام بیشتر، جبران شود.

انتهای خبر/