کشاورزی قم به‌دنبال تامین پایدار خوراک دام با ورود محصولات جدید در جیره غذایی

از طرف دیگر موضوع تامین خوراک دام در قم با توجه به شرایط آب‌وهوایی و موقعیت جغرافیایی این استان و همچنین وسعت آن با محدودیت‌هایی نیز مواجه است، چراکه سطح زمین‌های کشاورزی قم از نظر کمی به اندازه‌ای وسیع نیست که در آن تمام علوفه مورد نیاز برای استفاده در خوراک دام استان کشت شود.
در چنین شرایطی بهترین راهکار استفاده از محصولات جدید همچون پوست پسته و گیاه سورگوم است که خوشبختانه این محصولات برای کشت با شرایط آب و هوایی قم نیز سازگاری خوبی دارند و می‌توان از آن‌ها به عنوان خوراک دام استفاده کرد، تحقیقات انجام شده نیز نشان داده‌است که این محصولات با جیره معمول مورد استفاده در دامداری‌های استان در میزان عملکرد و رشد دام‌، تفاوت قابل توجهی ندارند.

سطح زیرکشت گیاهان علوفه‌ای کم‌آب‌بر در قم افزایش می‌یابد
رییس سازمان جهاد کشاورزی قم در این خصوص به ایرنا گفت: با نگاه عالمانه و دقیق به دنبال استفاده هرچه بهتر از ظرفیت‌های کشاورزی استان هستیم و در همین ارتباط بر اساس راهبرد تغییر الگوی کشت،‌ کشت گیاهان علوفه‌ای کم‌آب‌بر را متناسب با شرایط آب و هوایی قم دنبال می‌کنیم تا بتوانیم خوراک دام مورد نیاز دامداران استان را نیز از این طریق تامین کنیم.
محمدرضا حاجی رضا با اشاره به این که باید اهمیت و مفهوم کشت قراردادی برای تولیدکنندگان بخش کشاورزی تبیین شود، افزود: در همین ارتباط از ظرفیت طرح کشت قراردادی برای افزایش سطح تولید گیاهان علوفه‌ای کم آب‌بر در قم و تشویق کشاورزان به سمت کشت این محصولات استفاده خواهیم کرد و این موضوع در دستور کار سازمان جهاد کشاورزی استان قرار دارد.
وی ادامه داد: شمار قابل‌توجهی از دامداران در برخی از مناطق کشور تجربه موفقی در استفاده از سورگوم علوفه‌ای برای تامین خوراک موردنیاز دام خود داشتند که با توجه به قابلیت کشت این گیاه در قم،‌ جلسات آموزشی به‌منظور آشنایی هرچه بیشتر دامپروران استان با این گیاه برگزار شده و این روند برای تشویق هرچه بیشتر بهره‌برداران به استفاده از سورگوم علوفه‌ای همچنان ادامه خواهد یافت.
وی افزود:‌ جمعی از دامداران، کارشناسان فنی فعال در دامداری‌ها و مدیران بخش‌های اجرایی سازمان جهاد کشاورزی قم در این جلسات آموزشی حضور دارند و تلاش می‌کنیم روش‌ استفاده صحیح از این گیاه را به‌طور مستمر آموزش دهیم.
حاجی رضا گفت: بررسی‌ها نشان می‌دهد استفاده از سورگوم علوفه‌ای در جیره دام‌های سنگین اثر مثبتی دارد و علاوه بر این دارای مزایای اقتصادی نسبت به سایر گیاهان علوفه‌ای نیز است.
وی بیان کرد: افزایش سطح تولید گیاهان علوفه‌ای متناسب با شرایط آب و هوایی استان همچون سورگوم یکی از مهمترین راهبردهای طرح تغییر الگوی کشت در قم است که در جریان همکاری کارشناسان سازمان جهاد کشاورزی با کشاورزان استان دنبال می‌شود.

پوست پسته برای خوراک دام مناسب است
رییس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی قم نیز در گفت و گو با ایرنا افزود: علاوه بر استفاده از گیاه سورگوم در جیره غذایی دام، طرح استفاده از پوست پسته نیز به عنوان خوراک دام به عنوان نمونه در برخی از دامداری‌های استان اجرایی شد که نتایج رضایت بخشی نیز در پی‌داشت.
مسعود ترابی بیان داشت: خوراک دام همواره موضوعی مهم در تامین محصولات پروتئینی است، به هر اندازه که ما بتوانیم خوراک دام را ارزان و دسترسی به آن را آسان کنیم به همان اندازه نیز می‌توانیم در تعادل بخشیدن به قیمت محصولات پروتئینی، موفق باشیم.
وی افزود: در همین رابطه موضوع تامین خوراک دام و تسهیل دسترسی به آن در استان قم که دارای ظرفیت‌های بزرگی در حوزه دامپروری است، موضوعی مهم به شمار می‌آید و نیاز است تا با برنامه‌ریزی دقیق و بررسی روش‌های جدید، خوراک دام باکیفیت و با قیمت مناسب را در اختیار دامداران استان قرار داد.
وی ادامه داد: پوست پسته از جمله محصولاتی است که می‌تواند به صورت سیلاژ (بسته‌بندی) و خشک شده به عنوان خوراک دام مورد استفاده قرار گیرد. خوشبختانه قم در زمینه تولید پسته از جمله استان‌های پیشگام کشور به‌شمار می‌آید و بنابراین بستر لازم برای استفاده از پوست آن به عنوان خوراک دام در واحدهای پرورش دام قم به خوبی فراهم است.
ترابی گفت: توجه به ظرفیت‌های جدید همچون استفاده از پوست پسته برای تامین خوراک دام، در راستای تحقق شعار سال «مهار تورم،‌ رشد تولید» نیز است، چراکه با کاهش هزینه خوراک دام، تولید آن افزایش یافته و در نهایت نیز محصولات پروتئینی با قیمت کمتری به دست مصرف کنندگان می‌رسد.
وی افزود: در جریان تحقیقاتی که به‌منظور بررسی امکان استفاده از پوست پسته به عنوان خوراک دام در یکی از دامداری‌های استان قم انجام گرفت،‌ مشخص شد این روش صد در صد جواب می‌دهد و تفاوت معنا داری میان استفاده از این جیره غذایی با جیره غذایی معمول دامداری‌ها، در رشد دام‌ها وجود ندارد.
وی در ادامه با اشاره به این که برنامه استفاده از پوست پسته برای خوراک دام در قم در قالب طرح‌های پژوهشی مصوب استان پیگیری و اجرا شد، بیان داشت: در حال حاضر امکان حضور و سرمایه‌گذاری بخش خصوصی برای ایجاد واحدهای تولید و فرآوری خوراک دام از پوست پسته در استان قم فراهم شده‌است.
گفتنی‌است پسته کاری در بخش باغبانی قم می‌درخشد و اکنون ۱۴ هزار هکتار باغ پسته در این استان موجود است که هفت‌هزار و ۵۰۰ هکتار آن بارور است و یک‌هزار و ۶۰۰ نفر از کشاورزان قمی در زمینه تولید این محصول فعالیت می‌کنند؛ میزان برداشت سالانه پسته از باغ‌های قم بیش‌از ۶ هزار تُن است، پسته کاری علاوه بر تناسب با شرایط آب و هوایی قم از نظر اقتصادی نیز برای بخش کشاورزی استان ارزش افزوده مناسبی ایجاد می‌کند.

همراهی بهره‌برداران بخش کشاورزی قم در استفاده از محصولات جدید برای خوراک دام
در همین رابطه معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی قم به خبرنگار ایرنا، گفت: در راستای اجرای طرح کشت قراردادی در قم، قرارداد کشت سورگوم و خرید تضمینی آن میان این معاونت با اتحادیه دام و طیور استان با هدف گسترش کشت این گیاه به عنوان جایگزین مناسب برای ذرت و استفاده از آن به عنوان خوراک دام و طیور منعقد شد.
محمد علی سلامی بیان داشت: سورگوم به عنوان یک گیاه قابل استفاده در خوراک دام و طیور با شوری و کم‌آبی سازگاری خوبی دارد و به همین خاطر گسترش سطح زیر کشت آن در قم از نظر اقتصادی مقرون به صرفه‌است و می‌تواند بخش قابل توجهی از نیاز فعالان بخش پرورش دام و طیور استان به علوفه‌ را تامین کند.
وی ادامه داد: اگر بخواهیم سطح زیر کشت سورگوم را در قم گسترش دهیم در ابتدا نیاز است که دامداران و مرغداران استان به عنوان خریداران اصلی این محصول نسبت به مزایای استفاده از آن در خوراک دام و طیور خود آشنا شوند و از سورگوم استقبال کنند، به همین دلیل علاوه بر اجرای برنامه‌های ترویجی و بیان مزایای استفاده از سورگوم برای خوراک دام و طیور در قم،‌ برنامه کشت قراردادی در مورد این گیاه اجرا شد تا کشاورزان مطمئن باشند که محصول آن‌ها خریداری می‌شود و با خیال آسوده نسبت به کشت این محصول اقدام کنند.
وی افزود: گسترش کشت سورگوم در قم هم برای کشاورزان مفید است و هم مزایای خوبی برای دامداران و مرغداران به دنبال دارد، چراکه کشاورزان با وجود محدودیت‌های منابع آبی در استان محصول مورد نظر خود را تولید می‌کنند و هم فعالان بخش پرورش دام و طیور برای تامین خوراک مورد نیاز واحدهای خود به محصولی با کیفیت و ارزان‌تر از ذرت دسترسی پیدا می‌کنند.
گفتنی‌است با تفاهم نامه‌ای که میان اتحادیه های مرغداران و دامداران استان با معاونت بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی قم منعقد شده، سورگوم کشت شده در مزارع استان برای استفاده در خوراک دام و طیور توسط دامداران و مرغداران فعال در قم خریداری می‌شود.
بخش پرورش دام و طیور در استان قم از قابلیت بالایی برای سرمایه‌گذاری، ایجاد اشتغال و افزایش سطح تولید محصولات کشاورزی برخوردار است، به طور میانگین در این استان روزانه ۲۵۰ تُن تخم مرغ و ۶۰ تُن گوشت مرغ تولید می‌شود، همچنین این استان طرفیت تولید سالانه ۳۰‌ هزار تُن گوشت قرمز و ۱۸۰ هزار تُن شیر را دارد، حدود هفت‌ هزار واحد دامداری و ۵۰۰ واحد مرغداری در این استان فعال است.
بیش از ۱۴ هزار بهره‌بردار در زمینه تولید محصولات کشاورزی در قم فعال هستند، همچنین میزان متوسط تولید بخش کشاورزی این استان در سال ۸۵۰ هزار تن در زمینهٔ محصولات زراعی،‌ باغی،‌ دامی، شیلات و گلخانه‌ای است.
بیشتر بهره‌برداران بخش کشاورزی قم را روستاییان استان تشکیل می‌دهند به‌نحوی‌که کشاورزی به‌تنهایی حدود ۵۰ درصد اشتغال روستاییان در بخش‌های مختلف استان را به خود اختصاص داده‌است.